Waarom is fosfor zo belangrijk voor uw melkvee? 

Fosfor is een essentieel mineraal dat koeien nodig hebben voor een goede algemene conditie, optimale klauwgezondheid en vruchtbaarheid. Het creëren van goed inzicht in de mate van opname van fosfor uit het rantsoen en de uitscheiding van fosfor in de geproduceerde melk is daarom erg belangrijk. In dit artikel vertellen wij u er meer over.  

Waarom is fosfor belangrijk voor melkvee? 

Een koe heeft fosfor nodig voor haar weerstand, fysieke groei, voor de ontwikkeling van een foetus en voor een optimale melkproductie. De meeste fosfor is nodig bij de productie van melk. Daarbij is fosfor belangrijk voor de penswerking, vorming van microbieel eiwit en de productie van enzymen. 

Een fosfortekort kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid, een verlaagde voeropname, minder melkproductie en botontkalking. Bij groeiende dieren kan fosfortekort leiden tot vervorming van het skelet en een slechte voerefficiëntie. Met name vaarzen en tweede-kalfs koeien lopen meer risico: zij produceren immers veel melk, terwijl ze ook nog moeten groeien en een beperkte voeropnamecapaciteit hebben. Om de diergezondheid en daarmee de melkproductie en groei op peil te houden, is het belangrijk rekening te houden met het fosforgehalte.  

Wanneer en hoeveel fosfor heeft een koe nodig?

Uit onderzoek van de GD (2020) blijkt dat het fosforgehalte in de melk sterk varieert tussen individuele koeien en melkveebedrijven. Voor een optimale gezondheid van de veestapel is de hoeveelheid uitgescheiden fosfor via de melk bepalend voor de hoeveelheid benodigde fosfor in het rantsoen. 

De adviezen op het gebied van fosfaat verschillen nogal. Jan Dijkstra, universitair hoofddocent rundveevoeding in Wageningen meldt dat de huidige normering een ruime veiligheidsmarge heeft. Een rantsoen met gemiddeld 3,5 gram fosfor per kilo droge stof is voor een lacterende koe met 10.000 kg melk echt voldoende. De normen werden voorheen te laag aangehouden, waardoor er dus onbewust tekorten waren. Onderstaande normen (P) kunnen volgens hem aangehouden worden:  

• Kleine kalfjes 3,4 g/kg ds 
• Oudere kalveren en pinken 2,3 g/kg ds 

• Droogstaande koeien 2,0 g/kg ds 
• Melkgevende dieren hebben meer nodig: bij 20 kg melk 2,5 g/kg ds, bij 40 kg melk 3,3 g/kg ds en voor dieren met >40 kg melk is de norm 3,5 g/kg ds

Na afkalven is fosfor het belangrijkst 

Vanwege de hoge melkproductie aan het begin van de lactatie is de fosforbehoefte hier het grootst. Aan het eind van een lactatie kan de koe de aangesproken fosforreserves weer aanvullen. Een optimale drogestofopname, met daarbij een goede herkauwactiviteit, is van belang. Des te beter de herkauwactiviteit, des te gunstiger dit is voor de fosfor-recycling in het lichaam. Speeksel bevat veel fosfor en zorgt er namelijk voor dat het de pens weer instroomt. Slechte herkauwactiviteit betekent dus weinig recycling van fosfor in het lichaam. Dit kan negatieve gevolgen hebben in de zin van een potentieel P-tekort. 

Een koe gebruikt ongeveer 1/3 van het benodigde fosfor voor onderhoud. De rest wordt uitgescheiden via melkproductie. Wanneer een koe meer fosfor uitscheidt via de melk dan dat ze opneemt, spreekt ze haar beperkt aanwezige botreserves aan, om de tekorten te compenseren. Het is daarom altijd goed om aandacht te hebben voor het fosforgehalte.  

Hoe herkent u een fosfortekort?  

Als u wilt weten of uw melkvee lijdt aan een fosfortekort dan zijn warme oren en een bruinrode urine een goede indicatie om naar te kijken. De bruinrode urine ontstaat, doordat rode bloedcellen worden afgebroken. Een ‘downer koe’ (liggend, lage BCS, verzwak) vertoont symptomen van een fosfortekort. Dit komt doordat fosfor een grote invloed heeft op de aanspanning van spieren. Een tekort aan fosfor leidt tot spierzwakte, waardoor de koe slecht in de benen komt. Om een fosfortekort te voorkomen is het belangrijk rondom het afkalven al maatregelen te nemen. Rondom het afkalven vraagt het lichaam van uw koe al om extra energie en dit wordt begin van de lactatie vanwege de melkgiftpiek alleen maar meer (zie grafiek 1).    

Melkveehouder de Boer: tijdsbesparing en verbeterde diergezondheid 

Veehouder Siem de Boer uit Warder: ‘‘Ondanks goed voermanagement hadden vooral mijn hoogproductieve koeien last van calcium-, magnesium- en fosfortekorten. Dit kostte mij altijd veel tijd en dus geld. Met de AHV Milk Start Paste worden deze tekorten nu ideaal, in één keer aangevuld. De calciumopname is heel snel door de toegevoegde vitamine D3. Ook krijgen ze een energieboost en worden ze snel actief, wat leidt tot verbeterde voeropname. Nu ben ik snel klaar en trek ik mijn koeien goed door de opstartfase heen.’’ 

Wat is het advies van de AHV Specialist?  

Het advies vanuit de AHV Specialisten is om de AHV Milk Start Tablet ongeveer 24 uur voor het afkalven toe te dienen. Op deze manier zorg je ervoor dat de koe deze 24 uur beter doorkomt. Zij krijg immers de benodigde stoffen toegediend welke ervoor zorgen dat er aan de energiebehoefte kan worden voldaan. Iets wat belangrijk is voor zowel koe als kalf.  

Mocht u tevens problemen hebben bij het eraf komen van de nageboorte, dan heeft dit naast een tekort aan calcium ook vaak te maken met een gebrek aan fosfor. Koeien met een te negatieve energiebalans hebben namelijk vaak in de droogstand al te weinig voer opgenomen, waardoor problemen ontstaan. Om dit probleem te voorkomen, kunt u het beste direct na afkalven de AHV Metri Tablet en Milk Start Paste toedienen. De AHV Metri Tablet zorgt ervoor dat de nageboorte er sneller afkomt en de baarmoeder wordt opgeschoond. Met de Milk Start Paste voorziet u de koe weer snel van voldoende magnesium, calcium en fosfor. Daarnaast geeft de pasta een energieboost aan de koe, waardoor hij sneller en vaker gaat vreten en het proces weer op gang komt. 

Door deze oplossingen in te zetten, verlaagt u de kans op problemen aanzienlijk én bij slechts 50 liter extra geleverde melk heeft u de investering al terugverdiend. En dan kijken wij nog geen eens naar de gevolgen voor de verdere lactatie, opstart van de kalveren, vruchtbaarheid en kosten die u anders had gehad voor de aanschaf van herstellende producten. 

Uw diergezondheid optimaliseren?

AHV International ontwikkelt én produceert innovatieve diergezondheidsoplossingen, op basis van de quorum sensing wetenschap. Wilt u meer informatie of een vrijblijvende afspraak maken met een specialist in uw regio? Klik hier en bekijk onze programma’s.  

Direct contact opnemen met onze specialisten? Dat kan! Klik hier en ga naar onze specialisten in het veld of vul onderstaand formulier in.