De verborgen gevaren van de immuniteitsdip bij kalveren
Kent u de immuun status van uw pasgeboren kalveren? Begrijpt u de externe uitdagingen waarmee ze te maken krijgen?
Doodgeboorten op melkveebedrijven zijn verantwoordelijk voor bijna de helft van de kalververliezen (Hide, 2020, Santman, 2019, Reproscope), wat leidt tot grote economische verliezen en een maatschappelijke uitdaging voor het dierenwelzijn, om nog maar te zwijgen over de zorgen en de tijd die u eraan besteedt. De gezondheid van het pasgeboren kalf is een onderwerp op zich dat de prestaties en de levensduur van uw veestapel bepaalt: een goede gezondheid van het kalf wordt bepaald door een verfijnd evenwicht tussen zijn immuunsysteem en de variabele bacteriën in zijn omgeving. Deze twee punten moeten in overweging worden genomen voor het succesvol fokken met vaarzen. Een kalf die te maken krijgt met gezondheidsuitdagingen zal zijn energie eerder besteden aan zichzelf verdedigen dan aan groeien.

Figuur 1: De gezondheid van een kalf wordt bepaald door het evenwicht tussen het vermogen om zichzelf te verdedigen (immuniteit) en de uitdagingen van de omgeving.
De belangrijke rol van colostrum
Bij de geboorte wordt het kalf steriel geboren, met weinig energiereserve en zonder immuunsysteem. De biestopname is een cruciaal moment. Biest is een rijke voeding die energie (melkvetten), eiwitten, vitaminen en groeifactoren en essentiële antilichamen van de moeder levert. Het is dus bedoelt om de eerste immuniteit aan het kalf te geven en om de ontwikkeling van het spijsverteringskanaal op gang te brengen.
Er moeten echter wel een paar regels worden gevolgd:
- Zo snel mogelijk toedienen, binnen de eerste 6 uur na geboorte (ten minste twee liter binnen de eerste twee uur na de geboorte) om te profiteren van de tijdelijke capaciteit van de darm om immunoglobulinen (Ig) op te nemen.
- Toedienen bij 38°C voor een goede vertering.
- Dien binnen 6 uur na de geboorte 4 liter biest toe dat meer dan 50 g Ig/l bevat, om het kalf van minimaal 200 g Ig te voorzien.
Volgt u deze regels? Meet u de biestkwaliteit? Een Amerikaans onderzoek (Crannell et al, 2023) geeft aan dat kalveren die een onvoldoende hoeveelheid immunoglobulinen via biest kregen, een 4,3 keer zo groot risico hadden op sterfte vóór het spenen, evenals een verhoogd risico op spijsverteringsuitdagingen (+50%) of ademhalingsuitdagingen (+40%).
Niet voldoende effectieve actieve immuniteit vóór 4 weken
De reserve van passieve immuniteit neemt af na een paar levensdagen. De verdediging wordt dan overgenomen door verkregen immuniteit, die tussen de 4 en 8 weken nodig heeft om volledig effectief te zijn (Husband, 1996).
Tussen deze twee fases bevindt het kalf zich dan in een immuniteitskloof, wanneer de som van de passieve en verkregen afweer niet voldoende is om de uitdagingen aan te gaan. Daarom is de levering van kwaliteitsbiest noodzakelijk om deze kloof tussen passieve en actieve immuniteit te verkleinen.

Figuur 2: De immuun dip van het kalf is de overgangsperiode tussen passieve immuniteit en verkregen immuniteit. De omvang ervan varieert afhankelijk van de kwaliteit van de biestopname, het vermogen van het kalf om zijn immuniteit op te bouwen (voeding, omgeving) en de omgevingsdruk, die allemaal variëren.
Variabele omgevingsdruk
Ongeacht de immuun status van het kalf, hangt het behoud van een goede gezondheid ook af van de omgeving en de infiltratiesnelheid van aanwezige bacteriën.
Weersinvloeden
Het is bekend dat het geboorteseizoen van kalveren een belangrijke parameter is voor de morbiditeit en mortaliteit van kalveren (Santman-Berends et al., 2019, Hide et al., 2020) (figuur 3). Temperaturen onder 9,6°C hebben een negatieve invloed op de sterfte (Hide et al, 2020). In deze studie wordt het effect van de omgevingsvochtigheid niet gemeten, maar de twee parameters, luchtvochtigheid en temperatuur hebben een impact op de ontwikkeling van slechte bacteriën, de atmosfeer en de vitaliteit en het energieverbruik van het kalf.
Als het weer niet onder controle kan worden gehouden, moet de huisvesting van de kalveren de invloed van seizoenschommelingen op de kalveren beperken, met name door droog strooisel en afwezigheid van tocht.

Figuur 3: Postnatale kalversterfte ≤21 dagen in Nederlandse melkveestapels per kwartaal van 1 juli 2012 tot 30 juni 2017, volgens 2 verschillende noemers voor berekening van kalversterfte. (Santman-Berends, 2019)
Onze oplossingen
Het beheersen van de immuniteitsdip moet strategieën omvatten voor het ondersteunen van immuniteit aan de ene kant en het beheren van de omgeving aan de andere kant. (Figuur 2). Bij deze twee parameters komt nog de kwaliteit van de voeding tijdens de eerste weken, die het kalf zal ondersteunen om de uitdagingen aan te gaan (figuur 4). Deze parameters zijn niet allemaal controleerbaar, zoals immuniteit of de omgeving. De AHV kalverprotocollen helpen om optimale omstandigheden te creëren voor een goede gezondheid en groei van het kalf.

Figuur 4: Triptiek gezondheidsbalans kalf
De gezondheid van het kalf wordt in balans gehouden door:
Een goede biestopname
- 4 L colostrum van voldoende kwaliteit (>50 g IgG/L) toegediend binnen 6 uur na leven (twee liter binnen de eerste twee uur).
Een gezonde omgeving
- Een schoon en gezond afkalfhok;
- Individuele hokken voor de eerste paar dagen en het systematisch scheiden van zieke kalveren;
- Droog strooisel en voldoende ventilatie zonder tocht (u mag de wind niet op uw onderarmen voelen);
- Beperk de temperatuurverschillen tussen dag en nacht om temperatuurschok en energieverbruik te beperken.
Voeding
- Een constante melkvoeding geserveerd bij een constante temperatuur en een drank bij 38°C;
- Schoon water vanaf de eerste dag;
- Een opstartvoer om de pens te ontwikkelen vanaf de eerste dagen.
Hoe kan AHV u helpen de ontwikkeling van uw vaarzen te optimaliseren?
AHV heeft een Kalveropfokprotocol ontwikkeld voor de eerste levensmaanden. Het omvat een directe ondersteuning van het kalf (AHV Calf Start, AHV Respi en Booster Powder) om het kalf te ondersteunen, te starten en een oplossing om de omgevingsdruk te verminderen (AHV ProLife-S).
AHV Calf Start is een aanvullend diervoeder op melk, verstrekt vanaf de eerste inname tot en met dag 14. Het ondersteunt de immuniteit en helpt bij de ontwikkeling van een optimaal spijsverteringskanaal, essentieel voor een goede opname van voedingsstoffen en het beperken van spijsverteringsuitdagingen. AHV Calf Start verkleint zo de immuniteitskloof.
Ademhalingsuitdagingen op jonge leeftijd kunnen een grote invloed hebben op de productie gedurende het hele leven van het dier (vermindering van de melkgift in de eerste lactatie met 4% en in de tweede lactatie met 8% (Morrison, 2013)). AHV Respi breidt het AHV Kalveropfokprotocol uit in kritieke fasen met betrekking tot ademhalingsuitdagingen. Het bevat plantaardige grondstoffen gericht op het proactief aanpakken van uitdagingen om de longen schoon te houden, wat voordelen heeft op de lange termijn.
AHV ProLife-S is een onmisbaar hulpmiddel om de omgevingsdruk te beheersen. Dankzij de combinatie van positieve bacteriën, helpt het sprayen van ProLife-S in de directe omgeving van het kalf de ontwikkeling van slechte bacteriën te beperken. ProLife-S wordt ook aanbevolen voor het reinigen van drinkwaterbakken of melkemmers.
Proactieve ondersteuning voor een optimale kalveropfok
Hieronder laten we het protocol zien dat we aanbevelen voor een optimale kalveropfok. Klik op de afbeelding voor meer informatie over de producten. We raden altijd aan om de producten in een programma te gebruiken voor een optimaal resultaat. Neem contact op met uw lokale AHV Bedrijfsadviseur om ons AHV Kalveropfokprotocol te bespreken.
Een vraag voor een AHV-Specialist?
Wilt u bezocht worden door een AHV-Specialist om samen de gezondheid op uw melkveebedrijf te bespreken? Onze AHV Specialist komt graag bij u langs om samen de gezondheid van uw koeien te beoordelen en met een passend koespecifiek advies te komen.






