Wanneer worden bacteriën een gevaar voor uw koe?

Terwijl u dit artikel leest, worden er vele gesprekken tussen bacteriën gevoerd in uw stal, vaak zelfs in het lichaam van uw koeien. Deze bacteriën hebben onderling overleg en voelen en verkennen of zij een effectieve aanval op het lichaam van uw dier kunnen plegen. “Blijven we veilig in onze biofilm zitten of is dit het moment om tot actie over te gaan?” Dat is de vraag die bacteriën elkaar continu stellen!

Als bacteriën met elkaar gaan communiceren en ze gezamenlijk besluiten een groep te willen vormen, ontstaan er plakkerige substanties. Deze plakkerige substanties kunnen een biofilm gaan vormen. Een biofilm is een plakkerige verdedigingsmuur waarachter de bacteriën zich gezamenlijk schuil houden. De bacteriën passen zich aan de omgeving aan en overleven zo, wanneer dat alleen niet zou lukken. U kent dit wellicht als tandplak, een glad laagje op de douchevloer of slijmerige aanslag in een waterleiding.

Waarom praten bacteriën met elkaar?

Dat bacteriën met elkaar kunnen communiceren, is ontdekt door Bonnie L. Bassler, hoogleraar moleculaire biologie aan Universiteit Princeton. In de wetenschap wordt de communicatie tussen bacteriën ‘quorum sensing’ genoemd. Met quorom sensing wordt uitgelegd hoe bacteriën met elkaar communiceren door middel van zogeheten signaalmoleculen, en zo samen kunnen werken. Door het uitscheiden en ontvangen van chemische moleculen (hormonen) beïnvloeden zowel Gram-positieve als Gram-negatieve bacteriën elkaars gedrag. Ze gaan dan groeien, (toxische) stoffen produceren, zich rustig houden of sterven (Bassler et al., 2005).

Voorwaarde is wel dat de bacteriën weten dat de populatie van gelijkaardige bacteriën groot genoeg is in hun omgeving. Oftewel ze zullen dit alleen doen wetende dat er voldoende gelijkwaardige bacteriën aanwezig zijn.

Quorum Sensing is een communicatiesysteem dat ze in staat stelt taken te verrichten waarvoor het nodig is dat talloze bacteriën samenwerken. Zoals wanneer je met je vrienden een piano versjouwt: één, twee, drie, tillen maar. Groepsgedrag. Bonnie B. Bassler (Volkskrant, 2017)

Bacteriën zichtbaar maken en aanpakken

De KU Leuven doet onderzoek naar quorum sensing. In een recent gepubliceerd artikel spreekt professor Hans Steenackers over de hoe bacteriën zich kunnen aanpassen en zo weerbaar maken en zichzelf beschermen tegen bedreigende stoffen. Dit doen ze door zich als groep schuil te houden in een gezamenlijke slijmlaag. “Zonder hun beschermende slijmlaag worden de bacteriën weggespoeld door mechanische krachten en kunnen ze gemakkelijker gedood worden door bijvoorbeeld het immuunsysteem”, vertelt Steenackers.

De quorum sensing oplossingen van AHV spelen hierop in en zorgen ervoor dat de bacteriën, die eerst nog verstopt waren, nu zichtbaar worden en door het dier kunnen worden aangepakt en opgeruimd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het opschonen van de uier van uw koe. Hier houden zich vaak vele bacteriën schuil in de zogeheten biofilms. Als u hier niets aan doet, dan zullen zij binnen de veilige slijmlaag blijven zitten tot er zich een kans voordoet om in actie te komen.

Deze kans doet zich vaak voor bij stressvolle momenten onder uw koeien. Denk hierbij aan de periode rondom afkalven, hittestress, start of einde weideseizoen, aanpassing in het rantsoen, een verlaagde weerstaand, etc. Vaak komen op deze momenten de bacteriën vrij uit de slijmlaag en vallen ze uw dier aan, die hier vaak problemen van ondervindt. Door de oplossingen van AHV te gebruiken onderbreekt u de communicatie tussen de bacteriën. Hierdoor voelen zij zich niet meer sterk genoeg om de aanval te plegen of voort te zetten. Hierdoor kan de koe zelf aan de slag gaan om de bacteriën aan te pakken en uit te scheiden via het lichaam. U en uw dier zijn niet alleen het probleem kwijt, maar ook weer opgeschoond van de biofilm die bij reguliere middelen achterblijft en bij een volgend stressmoment weer tot uiting komt.

Bonnie L. Bassler legt dit proces nog eens goed uit met onderstaande quote:

“Als je het proces kunt verstoren, maak je die bacteriën in feite doofstom, zodat ze niet meer kunnen tellen en schop je hun aanval in de war. Zo geef je het immuunsysteem tijd om met ze af te rekenen.” Bonnie B. Bassler (Volkskrant, 2017)

Samenwerken als bacteriën

Bij AHV werken wij, net als bacteriën, graag samen met u als veehouder om zo de diergezondheid op uw bedrijf te kunnen optimaliseren. Wij komen niet alleen uw erf oprijden om uw producten te leveren, maar zijn veel meer dan dat. Zo hebben wij bijvoorbeeld een eigen lab in Zwolle met een R&D afdeling met onze eigen microbiologen en dierenartsen. Wilt u hier meer over weten? Klik dan hier!

Als u samenwerkt met AHV, dan gaat u samen met onze specialisten gericht op zoek naar de juiste gezondheidsaanpak voor uw huidige problemen of toekomstplannen. U bekijkt samen de MPR-resultaten, robotdata of andere beschikbare gegevens. Op basis van deze gegevens en kijkend naar het verleden van uw dieren, komen we samen met u tot een passende diergezondheidsaanpak. Wilt u meer lezen over onze MPR-begeleiding? Klik hier dan hier!